Welke werktijdmodellen zijn er. Overzicht & voorbeelden
Voor veel bedrijven en medewerkers is een klassieke 9-tot-5-baan met acht werkuren een vanzelfsprekendheid waar niet aan getornd wordt. Er zijn nu echter ook een groot aantal alternatieve modellen. Het ernstige personeelstekort in veel sectoren en de toenemende digitalisering zijn twee aspecten die de arbeidswereld ingrijpend veranderen. Als je met je tijd mee wilt gaan, moet je je hiervan bewust zijn en je verdiepen in de verschillende arbeidstijdenmodellen.
Inhoud
↓ Definitie van arbeidstijdenmodel
↓ Welke arbeidstijdenmodellen zijn er
↓ Dit zijn flexibele werktijden
↓ Dit zijn de voordelen van flexibele werktijdmodellen voor het bedrijf
↓ Hoe medewerkers profiteren van flexibele werktijden
↓ Checklist: Zo kun je een urenregistratie beheren
↓ 5 tips voor het registreren van werktijden
↓ Hoe wordt het respectieve werktijdmodel bepaald?
↓ Waar zijn de wettelijke werktijden geregeld?
↓ Welke rol speelt HR-software bij de verschillende werktijdmodellen?
↓ Wat is de standaard werktijd?
Definitie van werktijdmodel
Een werktijdmodel is een overeenkomst tussen werkgever en medewerker waarin de gebruikelijke werktijden nauwkeurig zijn vastgelegd. Het gaat om dagelijkse, wekelijkse of zelfs jaarlijkse werkuren. Arbeidsovereenkomsten en cao’s zijn doorslaggevend, waarbij de wettelijke voorschriften over werktijden moeten worden nageleefd.
Welke werktijdmodellen zijn er
Werktijdmodellen worden door bedrijven gebruikt om het werk dat gedaan moet worden te plannen en te organiseren. Door een medewerker aan een werktijdmodel toe te wijzen, weten bedrijven wanneer de betreffende medewerker beschikbaar is. Werktijdmodellen kunnen variëren afhankelijk van de vereisten van het bedrijf, de bedrijfstak, de wettelijke voorschriften en de voorkeur van de medewerkers.
Dit zijn enkele veelgebruikte werktijdmodellen:
- Voltijds
- Deeltijd
- Flexibele werktijden
- Ploegendienst
- Op vertrouwen gebaseerde werktijden
- Werkzaam leven
- Jaarlijkse werktijd
- Werkzaamheden op afroep
- Job sharing
Dit zijn flexibele werktijden
Veel arbeidstijdenmodellen zijn star en specificeren de tijden waarop medewerkers moeten werken. De werktijden zijn daarom nauwkeurig gedefinieerd. Dit is anders bij flexibele werktijden. Daarbij gelden geen vaste werktijden. Werknemers hebben een zekere mate van vrijheid bij het bepalen van hun werktijd binnen bepaalde richtlijnen. Jaarlijkse werktijden bieden vooral het bedrijf flexibiliteit. Wekelijkse of maandelijkse werkuren zijn gespreid over het hele jaar en kunnen flexibel worden georganiseerd, bijvoorbeeld om seizoenschommelingen op te vangen.
Dit zijn de voordelen van flexibele arbeidstijdenmodellen voor het bedrijf
Bedrijven die kiezen voor een flexibel arbeidstijdenmodel kunnen op verschillende manieren profiteren. Allereerst kunnen ze rekening houden met de huidige ordersituatie en een beroep doen op beschikbare arbeidskrachten wanneer die echt nodig zijn. Dit is vooral een voordeel voor bedrijven die te maken hebben met seizoenschommelingen in de bezetting.
Flexibele werktijden zijn ook populair bij medewerkers en verhogen hun productiviteit en motivatie. Arbeidstijdenmodellen kunnen daarom ook de loyaliteit van medewerkers bevorderen.
Hoe medewerkers profiteren van flexibele werktijden
Werknemers zijn vaak blij met flexibele werktijden omdat ze veel flexibiliteit bieden. Hierdoor kunnen ze hun werktijden op korte termijn aanpassen, bijvoorbeeld bij familieverplichtingen. En ze voelen zich serieus genomen en gerespecteerd omdat ze niet alleen instructies hoeven op te volgen, maar ook invloed kunnen uitoefenen op hun eigen werktijd. Het in hen gestelde vertrouwen en de vrijheid die ze krijgen leiden tot grotere tevredenheid.
Checklist: Zo kun je een urenregistratie beheren
Er zijn economische en wettelijke redenen waarom bedrijven de werktijd van hun medewerkers registreren. In de regel wordt voor elke medewerker een werktijdregistratie bijgehouden, die informatie geeft over de gewerkte uren en de aanwezigheid registreert. Tijdregistratie wordt meestal uitgevoerd met een tijdregistratiesysteem. De volgende checklist laat zien hoe de tijden kunnen worden geregistreerd:
- Pen en papier
- Excel-tabel
- Prikklok
- Software voor tijdregistratie
- Werktijdregistratie via app
5 tips voor het registreren van werkuren
Het registreren van werktijden is belangrijk voor bedrijven. Invoering kan soms lastig zijn, maar het is de moeite waard en het is ook al enige tijd verplicht.
De volgende tips kunnen bedrijven helpen een goede balans te vinden:
- Een eenvoudig en betrouwbaar tijdregistratiesysteem invoeren
- Tijdbeheer integreren in het workforce management systeem van je bedrijf
- Betrek je medewerkers actief bij de planning en organisatie van werktijden
- De wettelijke vereisten voor de verplichte registratie van werktijden naleven
- Vertrouw je werknemers en stel geen absolute controle in
Hoe wordt het respectieve arbeidstijdenmodel bepaald?
De eerste stap is dat de werkgever het respectieve arbeidstijdenmodel bepaalt. De standaardarbeidstijden worden vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, waarbij ook het respectieve arbeidstijdenmodel wordt gespecificeerd. De werkgever kan dus gebruik maken van zijn recht om instructies te geven. Maar het is natuurlijk niet uitgesloten dat medewerkers hun wensen kenbaar maken tijdens contractonderhandelingen of zelfs tijdens een bestaande arbeidsrelatie.
Waar zijn de wettelijke werktijden geregeld?
In Duitsland regelt de Arbeidstijdenwet (ArbZG) de wettelijke arbeidstijden. Artikel 3 van de ArbZG stelt dat de 8-urige werkdag de norm is en niet overschreden mag worden. De werkdag kan echter worden verlengd tot tien uur per dag als er compensatie wordt geboden.
Welke rol speelt HR-software bij de verschillende arbeidstijdenmodellen?
Modern personeelsmanagement is afhankelijk van digitale oplossingen, dus geschikte HR-software is essentieel. Bedrijven die afwijken van standaard werktijden of meerdere arbeidstijdenmodellen naast elkaar gebruiken, hebben daarom een krachtig personeelsbeheersysteem nodig dat hiermee overweg kan. Een betrouwbare oplossing voor tijdbeheer, verbinding met een tijdregistratiesysteem en een krachtige personeelsplanning zijn essentieel.
Wat houdt de reguliere werktijd in?
Bij werktijd wordt vaak gesproken over reguliere werktijden. Reguliere werktijden zijn de werktijden die wettelijk zijn toegestaan. In Duitsland verwijst dit meestal naar de 8-urige werkdag in de context van de 40-urige werkweek. Individuele voorschriften over werktijden en verschillende arbeidstijdenmodellen leiden in de praktijk vaak tot aanzienlijke afwijkingen. De standaard arbeidstijd moet daarom alleen worden gezien als een algemene norm, rekening houdend met de wettelijke situatie.
Samenvatting
De klassieke 9-tot-5 baan in de vorm van een 8-urige werkdag als onderdeel van een voltijdse baan is nog steeds het meest voorkomende arbeidstijdenmodel. Er zijn echter veel meer mogelijkheden om werktijden te organiseren. Flexibele werktijden zijn vaak een goed idee. Betrouwbare en nauwkeurige werktijdregistratie is een must. Vertrouw daarom op geschikte software voor personeelsplanning.
Wil je meer weten?
Ga voor meer informatie over onze software voor personeelsinzet en toepassingen naar:
Archive
Is WFM ook een zaak van HR?
Het Workforce Management proces
Zelfroosteren - 10 tips
Personeelsinzet in de retail
We zijn er voor jou
